રશિયામાં કોઈ શિક્ષકની ભૂલ કાઢતું નથી

જ્યારે ૧૯૯૧માં સોવિયેત સંઘ પડી ભાંગ્યુ ત્યારે હું કમ્યુનિકૅશન્સ ટ્રેડ યુનિયન સાથે કામ કરતો હતો. એ સમયે ત્યાં ઘણાં પ્રગતિશીલ રાષ્ટ્રો ની ટુકડીઓ આવી ને ત્યાંના નાગરિકોને આર્થિક બજારો કઈ રીતે કામ કરે છે અને સામૂહિક ખરીદી માટે વાટાઘાટો કઈ રીતે કરાય છે તેના પાઠ શીખવતી હતી. હું પણ તેમાંની એક ટુકડી માં શિક્ષક તરીકે ફરજ બજાવતો હતો. 

હું જ્યારે વિદેશી વિદ્યાર્થીઓ ને શીખવતો હોઉં ત્યારે મારી પ્રેઝન્ટેશન ની સ્લાઈડ્‌સ સામાન્ય રહેતી પણ તેના પર જે દેશમાં ભણાવી રહ્યો હોઉં ત્યાંની સ્થાનિક ભાષામાં સ્લાઈડ્‌સ પર લખાણ રાખેલું હોય જેથી ત્યાંના વિદ્યાર્થીઓ કન્ટેન્ટ બરાબર સમજી શકે. આથી આ વેળા એ ઓવર હેડ સ્લાઈડસ પર નું લખાણ રશિયન ભાષા માં હતું અને હું અંગ્રેજી માં જ બોલી રહ્યો હતો પણ મારી સાથે ઇન્ટરપ્રીટર (દુભાષિયો જે ભાષાંતર કરે) હતો. 

મને સિરિલિક લિપિ આવડતી નથી (જેમાં રશિયન ભાષા લખાય છે) કે નથી મને રશિયન ભાષાનું જ્ઞાન એટલે સ્લાઈડસ પર ઝાઝું ધ્યાન આપ્યા વગર હું ક્રમાનુસાર આગળ શીખવ્યે જતો હતો. પણ એક ચોક્કસ સ્લાઈડ પર પહોંચ્યો ત્યારે તેના પર ની આંકડાકીય માહિતી પર થી મને ખ્યાલ આવી ગયો કે છેલ્લી દસેક મિનિટ થી હું ખોટી સ્લાઈડ પર બોલી રહ્યો હતો. જો મારી સામે બ્રિટિશ વિદ્યાર્થીઓ હોત તો તેમણે તરત મારી આ ક્ષતિ પર મારું ધ્યાન દોર્યું હોત. પણ રશિયાન વિદ્યાર્થીઓમાંના એકે ય વિદ્યાર્થીએ ચૂં કે ચા ન કરી. 

હું નવાઈ પામ્યો અને મેં તેમને પૂછ્યું કે કોઈ એ શા માટે મારું ધ્યાન ન દોર્યું કે હું ખોટી સ્લાઈડ પર બોલી રહ્યો હતો. ઘણા સમયની શાંતિ બાદ એક બહાદુર વિદ્યાર્થી એ જવાબ આપવાની હિંમત કરી જેનું ઇન્ટરપ્રીટરે મારાં માટે ભાષાંતર કર્યું કે "અમારા દેશમાં કોઈ શિક્ષકની ભૂલ કાઢતું નથી." 

લેખક : રોજર ડાર્લિંગ્ટન 

(ઈન્ટરનેટ પરથી)