Thursday, June 30, 2016

મૂલ્યનું મહત્વ

જે. આર. ડી. ટાટા ના એક મિત્ર તેમને મળ્યા અને તેમણે જે. આર. ડી.ને પોતે વારંવાર પેન ખોઈ બેસતા હોવાની ફરિયાદ કરી.
તે સાવ નજીવી કિંમત ની પેન ખરીદતા જેથી એ ખોવાઈ જાય તો તેનો વસવસો ન રહે. પણ તે પોતાની બેકાળજીપણાની આદત ને લઈ ને ચિંતિત હતા.
જે. આર. ડી. એ તે મિત્રને તેમને પરવડી શકે એટલી કિંમતમાં મળતી મોંઘામાં મોંઘી પેન ખરીદવા સૂચન કર્યું અને પછી જોવા કહ્યું કે શું ફેર પડે છે.
મિત્રે એ મુજબ કર્યું. તેમણે ૨૨ કેરેટ સોનાની એક કિંમતી પેન ખરીદી.
છ એક મહિના બાદ જ્યારે જે. આર. ડી. તેમને મળ્યા અને તેમણે એની પેન ગુમાવી બેસવાની આદત વિષે પૂછ્યું.
મિત્રે કહ્યું તે પોતાની મોંઘીદાટ પેનનું ખુબ ધ્યાન રાખે છે અને તેમને પોતાને આ પરીવર્તન જોઈ ખુબ નવાઈ લાગે છે!
જે. આર. ડી. એ સમજાવ્યું કે એ પરીવર્તન પેનની કિંમતે આણ્યું છે અને તેમના પોતાનામાં વ્યક્તિગત રીતે ક્યારેય કોઈ ખામી નહોતી.
આપણા જીવનનું પણ આવું જ છે.
આપણે જે વસ્તુને મૂલ્યવાન ગણતા હોઈએ તેનું આપણે સહજા જતન કરતા હોઈએ છીએ.
જો આપણે આરોગ્યને મહત્વનું ગણતા હોઈશું તો આપણે ખાવાપીવામાં ખુબ કાળજી રાખીશું.
જો આપણે મન, આપણા મિત્રોનું મૂલ્ય હશે તો આપણે તેમને આદર આપીશું.
જો આપણે પૈસાને કિંમતી ગણતા હોઈશું તો એ ખર્ચતી વેળા આપણે ખુબ સાવધ હોઈશું.
જો આપણને સમયનું મૂલ્ય સમજાતું હશે તો આપણે ક્યારેય તેને વેડફીશું નહિ.
જો આપણે આપણા સંબંધોને મહામૂલા ગણતા હોઈશું તો તેમને તૂટવા દઈશું નહિ.
કાળજી રાખવાની મૂળ વૃત્તિ આપણા સૌમાં રહેલી જ હોય છે, આપણને ખબર જ હોય છે ક્યારે સાવધાની રાખવાની હોય છે.
બેકાળજી કે લાપરવાહી માત્ર એ વાત નો જ નિર્દેશ કરે છે કે એ વસ્તુ,વ્યક્તિ કે બાબત ની આપણે મન કિંમત નથી.


('ઈન્ટરનેટ પરથી')

Sunday, June 19, 2016

ગેંડા વિષે ૧૫ તથ્યો

ગેંડો એક નોખું અને મજાનું પ્રાણી છેઆવો આજે તેના વિષે ૧૫ તથ્યો જાણીએ.

) ગેંડાની પાંચ જાત છે.

) ગેંડાને અંગ્રેજીમાં 'Rhino' કહે છે જે 'Rhinoceros' શબ્દનું ટુંકુ રૂપ છે. નામ મૂળ બે ગ્રીક શબ્દો પરથી લેવામાં આવ્યું છે. 'Rhino' નો અર્થ થાય છે નાક અને 'ceros' નો અર્થ થાય છે શિંગડુ

) સફેદ ગેંડો તેની સઘળી જાતિઓમાં સૌથી મોટું કદ ધરાવે છે.તેનું વજન ૩૫૦૦ કિલોથી વધુ હોય છે જે તેને જમીન પરનું  બીજા  નંબરનું  સૌથી  મોટું  સસ્તન  પ્રાણી  બનાવે  છે. પહેલો નંબર કોનો કહેવાની જરૂર ખરી? હાથીભાઈ જેમનું વજન ૭૦૦૦કિલો જેટલું હોય છે.

)પ્રવાસીઓને જંગલ સફારી દરમ્યાન સૌથી વધુ જોવા ગમતાં પાંચ પ્રાણીઓ છે : સિંહ, દીપડો, જંગલી ભેંસ, હાથી અને ગેંડો

)ગેંડાના શિંગડા હાડકાના બનેલા હોતા નથી, તે કેરટીન નામના તત્વ માંથી બનેલા હોય છે જેમાંથી મનુષ્યના નખ અને વાળ બને છે.

) અંગ્રેજીમાં નર, માદા અને બાળ ગેંડા માટે વપરાતા શબ્દો છે બુલ, કાવ અને કાફ જે અનુક્રમે બળદ, ગાય અને વાછરડા માટે પણ વપરાય છે અને ગેંડાના ટોળા ને પણ 'હર્ડ' અથવા 'ક્રેશ' કહે છે.

) ગેંડાને દરેક પગ પર ત્રણ આંગળા હોય છે.

) ગેંડાની પાંચ જાતિ પૈકી સુમાત્રામાં જોવા મળતા ગેંડા કદમાં સૌથી નાના હોય છે. તેના શરીર પર સૌથી વધુ વાળ જોવા મળે છે. તે હિમયુગ દરમ્યાન જોવા મળતા પ્રાચીન ઉન વાળા ગેંડાના સૌથી નજીકના જીવંત સગા છે.

) ગેંડા માંસ ખાતા નથી. તેઓ માત્ર ઘાસચારો ખાય છે.

૧૦) સફેદ ગેંડા અને કાળા ગેંડાની ત્વચાનો મૂળ રંગ એક સરખો ઘેરો રાખોડી હોય છે. કેટલીક વાર કાદવમાં આળોટવા ને લીધે તેઓ તપખીરીયા રંગના દેખાય છે.

૧૧)ગેંડાની ત્વચા સંવેદનશીલ હોય છે. કાદવમાં આળોટવાને લીધે તેમની ત્વચા ઠંડી રહે છે,તેનું સૂર્યથી રક્ષણ થાય છે અને તે જંતુઓને દૂર રાખવા સક્ષમ બને છે.

૧૨) પક્ષીઓ  જીવાત અને પેટે ઘસડીને ચાલનારા જીવોથી ગેંડાને દૂર રાખવાને કારણે તેમના સાચા મિત્રો પુરવાર થાય છે.ઓક્સપેકર્સ નામના પંખીડા માત્ર ગેંડાની પીઠ પર બેસી જંતુઓને નથી ખાતા પણ ભયજનક પરિસ્થિતી આવ્યે કલશોર કરી તેમને ચેતવી પણ દે છે.કેવા સારા મિત્રો!

૧૩)એક શિંગડુ ધરાવનાર ગેંડા માત્ર કાદવમાં આળોટવા માટે નહિ,પરંતુ સારી રીતે તરવા માટે અને ખોરાક માટે પાણીમાં કૂદકો મારી તળીયા સુધી જઈ ખોરાક પકડવા માટે પણ પંકાયેલા છે.

૧૪) માદા ગેંડાની ગર્ભાવસ્થા મનુષ્ય કરતા ઘણી વધુ લાંબી અવધિ સુધી ચાલે છે.લગભગ ૧૫ થી ૧૬ મહિના સુધીની!

૧૫) ગેંડા તેમની વિષ્ટાનો ઉપયોગ સંદેશવ્યવહાર માટે કરે છે.તેઓ પોતાની વિષ્ટાના ઢગલા દ્વારા પોતાના વિસ્તારની સીમા આંકે છે.


('ઈન્ટરનેટ પરથી')

Sunday, June 12, 2016

સંજય ઘોષ

સંજય ઘોષનો જન્મ ૧૯૫૯માં ૭મી ડીસેમ્બરે નાગપુર ખાતે થયો હતો. તેમણે મુંબઈની જયહિન્દ કોલેજમાંથી રૂરલ મેનેજમેન્ટ (ગ્રામીણ વ્યવસ્થાપન) માં સ્નાતકની ડીગ્રી મેળવી. સમયે માત્ર બે વિદ્યાર્થીઓએ વિષય પસંદ કર્યો હતો. ત્યાર બાદ તેમણે આણંદ ખાતે આવેલ ઇન્ડિઅન ઇન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ રૂરલ મેનેજમેન્ટ સંસ્થામાંથી અનુસ્નાતકની ડીગ્રી હાંસલ કરી.તેમની IIM માં પણ પસંદગી થઈ હતી,પણ સંજયે ત્યાં ભણવું પસંદ કર્યું નહિ.આટલી નાની ઉંમરે પણ તેમનામાં ગરીબ અને શોષિત વર્ગ પ્રત્યે સેવાની ભાવના અતિ બળવત્તર હતી. તેમણે રાજસ્થાનના ગરીબ ગામમાં અતિ ગરમ હવામાનમાં એક ઓરડીની ઓફિસમાં બેસી કામ કર્યું. તેમણે દૂધની સહકારી મંડળની સ્થાપના કરી.પછી તે પોતાની પત્ની સુનિતા સાથે આસામના માજુલી ગામમાં જઈ વસ્યા.
ત્યાં તેમણે સ્થાનિક લોકોને બ્રહ્મપુત્રા નદીમાં આવતા પૂરથી બચાવવા એક મજબૂત બંધ બાંધ્યો.
૧૯૯૭ની ૪થી જુલાઈએ તેમને 'યુનાઈટેડ લિબરેશન ફ્રન્ટ ઓફ આસામ (ULFA) જૂથ તરફથી એક સંદેશ મળ્યો.ULFA એક લશ્કરી કે અંત્યવાદી જૂથ છે જે આસામને ભારતથી છૂટ્ટું પાડી સ્વતંત્ર દેશનો દરજ્જો અપાવવા ઇચ્છે છે. તેમને સંજય ઘોષ સાથે બેઠક યોજવી હતી. તે એક બહાદુર માણસ હતા. તે એકલા પોતાની સાયકલ ચલાવી ઉગ્રવાદીઓને મળવા ગયા. તેમને લાગ્યું કે પોતે ઉગ્રવાદીઓને રક્ત સંગ્રામ બંધ કરી દઈ શાંતિથી રહેવા સમજાવી શકશે.
પણ તે ત્યાંથી ક્યારેય પાછા ફર્યા નહિ.એમ મનાય છે કે ઉગ્રવાદીઓએ તેમની હત્યા કરી નાંખી.
તે યુવા વયે શહીદ થઈ ગયા,લોકોની સેવા કરતા કરતા.
વાત આપણને જીવન નો એક અતિ મૂલ્યવાન પાઠ શિખવે છે.સમાજની સેવા કરવા માટે ખુબ હિંમતની જરૂર છે. ત્યાગ કરવા માટે ખુબ મોટું હ્રદય જોઇએ.


 ('ઈન્ટરનેટ પરથી')

Wednesday, June 8, 2016

સંતરા ની મીઠાશ

તે ઘણી વાર વૃદ્ધા પાસેથી સંતરા ખરીદતો. સંતરાનું વજન થઈ જાય પછી તેની કિંમત જેટલા પૈસા ચૂકવ્યા બાદ જ્યારે વ્રુદ્ધા સંતરા તેની થેલીમાં મૂકતી ત્યારે તે અચૂક એક સંતરુ કાઢી, તેની છાલ ઉતારી એકાદ ચીરી પોતાના મોંમા મૂકી, સંતરા ખાટા હોવાની ફરીયાદ કરતો અને છોલેલું સંતરુ વૃદ્ધાને આપી દેતો.
વૃદ્ધા બીજી એક ચીરી છોલેલા સંતરામાંથી પોતાના મોં માં મૂકી કહેવા જતી,"ક્યાં ખાટા છે? આટલા સરસ મીઠા તો છે સંતરા..." પણ પ્રમાણે બોલતી તે પહેલા તો તે માણસ ત્યાંથી જતો રહ્યો હોય એમ બનતું.
તે માણસની પત્નીએ એક વાર તેને પૂછ્યું,"સંતરા મીઠા તો હોય છે હંમેશા ડોશીના, તો પછી દર વખતે તમે આવું નાટક શા માટે કરો છો?"
તે માણસે જવાબ આપ્યો," ડોશીમાં મને મારી મા દેખાય છે અને તે પોતે તો ક્યારેય પોતાના મીઠા સંતરા ખાતી નથી એથી હું એક સંતરુ ફોલી એકાદ ચીરી ખાઈ તેને સંતરુ આપી દઉં છું જેથી ગરીબ બાઈને પૈસો ખર્ચ્યા વગર એકાદ મીઠું સંતરુ ખાવા મળે."
વૃદ્ધાની બાજુમાં બેસતો શાકવાળો પણ ઘટનાક્રમ હંમેશા નિહાળતો અને એક દિવસ તેણે વૃદ્ધાને કહ્યું," હું સદાયે જોઉં છું કે માણસ જ્યારે જ્યારે સંતરા લેવા આવે છે ત્યારે ત્યારે તમે એને વજન કરતા વધુ સંતરા તોળી આપો છો. આવું શા માટે?"
વૃદ્ધાએ સસ્મિત જવાબ આપ્યો,"હું જાણું છું તે મને એક સંતરુ ખાવા મળે એટલે નાટક કરે છે, ખાલી એને એમ લાગે છે કે હું સમજતી નથી. હું જાણી જોઈને તેને વધારે સંતરા નથી આપતી, તો મારો એના પ્રત્યેનો પ્રેમ ત્રાજવાને થોડું વધુ નમાવી દે છે!"
માનવ-માનવ વચ્ચેના સ્નેહસેતુની મજબૂતાઈ દર્શાવતી કેવી હ્રદયસ્પર્શી વાત!
જીવનનો સાચો આનંદ આમ અન્ય માનવો પ્રત્યે પ્રેમ અને આદર ભરી નાની નાની ચેષ્ટાઓમાં રહેલો છે. આપવામાં સાચી ખુશી મળે છે ફક્ત ભોગવવા કે લેવામાં નહિ, પૈસામાં નહિ...


('ઈન્ટરનેટ પરથી')

Thursday, June 2, 2016

સમર વેકેશન છેલ્લાં થોડા વર્ષોમાં કેટલું બદલાયું છે?

                      પહેલાંનું સમર વેકેશન એટલે અગાશી પર ચોખ્ખાચટ આકાશમાં ટમટમટતાં અગણિત તારાઓને ગણતાં-ગણતાં, છેક સાંજથી પાથરીનેઠંડી કરેલીપથારીમાં સવારે તડકો આવીને ના જગાડે ત્યાં સુધી ઊંઘવાની મોસમ.
અને હવે? ટીવી અને .સી.ના રીમોટ માટે ઝગડતાં-ઝગડતાં, ઊંઘના ભારથી અધખુલ્લી આંખોમાં ચમકતા વોટ્સએપમાં ચેટ કરતાં-કરતાં ગમે ત્યારે ઢબી જવાની મોસમ.
પહેલાનું વેકેશન એટલે ઢગલાંબાજી, નેપોલિયન, કાચું ફૂલ, કાળી તીરી, મંગૂશ, ચારસો વીસબ્લફ, રમી, બ્રીજ, દો-તીન-પાંચ, સત્તી-અઠ્ઠી, વેપાર, મોનોપોલી, સાપ સીડી, લૂડો, ચેસ, સ્ક્રેબલ....! અને હવેનું વેકેશન એટલે ટેબ્લેટમાં એકલા એકલા રમ્યા કરો!
પહેલાંનું વેકેશન એટલે ઘરના આંગણામાં સાંજે પાણી છાંટીને ભીની માટીની ખુશ્બુ માણવાની મજા! હવેના વેકેશનમાં કેફેના ટેબલ પર ફ્લેવર્ડ કોફીની સ્મેલ મનને મહેકાવે છે.
પહેલાં તો બસ... ફ્રેન્ડની એક બૂમ પડતી અને કોઈ જાત ની ચિંતા વગર આપણે નીકળી પડતાં. હવે ફોન આવે છે અને .સી. વાળા રૂમ માં બેઠા બેઠા લૂ અને કાળા પડી જવાની બીક થી પ્લાન કેન્સલ કરીએ છીએ!
પહેલાંના વેકેશનમાં મળેલા પોકેટ મની Mango BYTE માં ખર્ચ થતાં, અને હવે 3Gમાં Giga BYTE વાપરવા માટે ખર્ચ થાય છે!             
              

('ઈન્ટરનેટ પરથી')