Sunday, March 20, 2016

શ્રેષ્ઠ ધર્મ - દલાઈ લામા અને લિયોનાર્દો બોફ વચ્ચે સંવાદ

બ્રાઝિલિઅન ધર્મશાસ્ત્રના નિષ્ણાત લિયોનાર્દો બોફ લખે છે :
ધર્મ અને આઝાદી પર ચર્ચા માટે એક ગોળમેજી સત્રમાં હું અને દલાઈ લામા સાથે ભાગ લઈ રહ્યા હતાં ત્યારે મધ્યાંતર સમયે મેં મલિન ઇરાદા સાથે જાણી જોઈને તેમને પૂછ્યું,"શ્રીમાન, સર્વ શ્રેષ્ઠ ધર્મ કયો?"
મેં ધારેલું તેઓ  કહેશે ,"તિબેટીય બૌદ્ધ ધર્મ" અથવા "ખ્રિસ્તી ધ્રમ કરતા ઘણો પ્રાચીન એવો કોઈ એશિયાઈ ધર્મ". પણ દલાઈ લામા થોડો સમય શાંત રહ્યા બાદ મારી આંખોમાં આંખો મિલાવી અને ધીમું ધીમું મલકી રહ્યા. મને નવાઈ લાગી કારણ મારા પ્રશ્નમાં છૂપાયેલ મલિનતાનો ભાવ હું જાણતો હતો.
તેમણે જવાબ આપ્યો,"શ્રેષ્ઠ ધર્મ છે કે જે તમને ઇશ્વરની સૌથી સમીપ લઈ જાય. શ્રેષ્ઠ ધર્મ છે કે જે તમને વધુ સારા માણસ બનાવે.”
આવા ચતુરાઈભર્યાં જવાબને લીધે મારી જાતને ભોંઠપ માંથી બહાર લાવવા મેં પૂછ્યું,"એવું શું છે જે મને વધુ સારો માણસ બનાવે?"
તેમણે કહ્યું,"જે તમને વધુ કરુણા સભર, વધુ વિવેકી,વધુ તટસ્થ,વધુ પ્રેમાળ,વધુ માનવીય,વધુ જવાબદાર અને વધુ નિતીમાન બનાવે તે."
"જે ધર્મ તમને બધું કરતા શિખવે તે શ્રેષ્ઠ ધર્મ."
 હું બે ઘડી મૂંગોમંતર થઈ ગયો.તેમનો આવો વિદ્વત્તા ભર્યો ઉત્તર સાંભળી.
" મહત્વનું નથી કે તમે કયો દેખીતો ધર્મ પાળો છો કે તમે ધાર્મિક છો કે અધાર્મિક. મારે મન સૌથી અગત્યનું છે કે તમે તમારા સમકક્ષ સહકર્મચારીઓ,પરીવાર,કામ,સમાજ અને વિશ્વ સમક્ષ કઈ રીતે વર્તો છો. યાદ  રાખો,બ્રહ્માંડ આપણાં વિચારો અને ક્રિયાઓનો પડઘો છે. "
ક્રિયા અને પ્રતિક્રિયાના નિયમ માત્ર ભૌતિકશાસ્ત્ર સુધી સિમીત નથી. માનવ સંબંધો બાબતે પણ લાગુ પડે છે.જો હું સારપ ભર્યાં કર્મો કરીશ, તો હું પોતે પણ સારપ પામીશ.અને જો હું બૂરા કર્મો કરીશ તો બૂરાં ફળ પ્રાપ્ત કરીશ.
જે આપણાં વડવાઓએ કહ્યું હતું, શુદ્ધ સત્ય છે.તમે જે બીજાઓ માટે ઇચ્છશો તમારી પોતાની સાથે થશે.સુખી થવું નસીબની વાત નથી. તમે પસંદ કરેલા વિકલ્પો પર આધારીત છે.
છેલ્લે તેમણે કહ્યું:
તમારા વિચારો પર ધ્યાન આપો કારણ તમારા શબ્દો બને છે.
તમારા શબ્દો પર ધ્યાન આપો કારણ તમારા કર્મો બને છે.
તમારા કર્મો પર ધ્યાન આપો કારણ તમારી આદતો બને છે.
તમારી આદતો પર ધ્યાન આપો કારણ તમારું ચરીત્ર ઘડે છે.
તમારા ચરીત્ર પર ધ્યાન આપો કારણ તમારું ભવિષ્ય ઉજ્જવળ બનાવ શે.
અને તમારું ઉજ્જવળ ભવિષ્ય તમારૂં જીવન બની રહેશે.”

સત્ય કર્તા મોટો અન્ય કોઈ ધર્મ નથી.


('ઈન્ટરનેટ પરથી')

Monday, March 14, 2016

હોડીમાં સુરક્ષિત રીતે બેસવાનું મહત્વ

એક રાજા પોતાના લશ્કર સાથે હોડીમાં બેસી પરત પોતાના રાજ્ય તરફ આવી રહ્યો હતો.રાજા કેટલાક ગુલામ ખરીદ્યા હતા જે હોડીમાં રાજા સાથે મુસાફરી કરી રહ્યાં હતાં.જેવી હોડી ચાલવા લાગી કે એક ગુલામે બૂમાબૂમ કરી મૂકી કારણ તે પહેલા ક્યારેય હોડીમાં બેઠો નહોતો.પરેશાન થયેલા રાજાએ વજીરને તે ગુલામને ચૂપ કરાવવા કહ્યું.

રાજાની વાત સાંભળી વજીરે તે ગુલામને ચૂપ કરાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો પણ તે ગુલામ ચૂપ થયો આથી વજીરે તેને પાણીમાં ધકેલી દીધો.થોડી વાર બાદ વજીરે સૈનિકો દ્વારા તે ગુલામને પાણીમાંથી બચાવી ફરી હોડી પર ચડાવી એક બાજુ બેસાડી દીધો.ત્યાર બાદ તે ગુલામ ચૂપચાપ હોડીમાં બેસી રહ્યો. તેણે ચૂં કે ચાં કરી.
રાજાએ સાશ્ચર્ય વજીરને પૂછ્યું કે તે ગુલામ હવે એકદમ ચૂપ કેવી રીતે બેસી ગયો?

વજીરે કહ્યું જહાંપનાહ તે ગુલામ હોડીમાં સુરક્ષિત રીતે બેસવાનો આરામ અને પાણીમાં ડૂબવાની તકલીફ નહોતો જાણતો. જ્યારે તેને પાણીમાં ધક્કો મારી દેવામાં આવ્યો ત્યારે તેને જાણ થઈ કે હોડીમાં સુરક્ષિત રીતે બેસવાનું મહત્વ શું છે.


('ઈન્ટરનેટ પરથી')

Saturday, March 5, 2016

આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિન વિશેષ : ખાસ ભારતીય મહિલાઓ માટે

આઠમી માર્ચે આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસ છે નિમિત્તે આજનો ઇન્ટરનેટ કોર્નરનો લેખ સમર્પિત છે સઘળી સ્ત્રીઓને! પ્રખ્યાત લેખક ચેતન ભગત દ્વારા મૂળ લખાયેલા અંગ્રેજી લેખના ભાષાંતર સાથે સર્વે મહિલાઓને મારા સલામ!!!

નેઈલસન દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા એક તાજા સર્વેક્ષણ મુજબ આખા વિશ્વની બધી મહિલાઓમાં સૌથી વધુ તાણમાં જીવતી સ્ત્રીઓ ભારતીય મહિલાઓ છે. આપણા દેશની ૮૭% સ્ત્રીઓ મોટે ભાગે સતત તાણમાં રહેતી હોય છે. વર્કોહોલિક ગણાતા અમેરિકામાં પણ માત્ર ૫૩% સ્ત્રીઓ તાણમાં જીવે છે.
                આપણે આપણી સ્ત્રીઓ સાથે કેવો વ્યવહાર કરીએ છીએ? ભલે તમે મને પક્ષપાતી ગણો પણ મારે મતે ભારતીય સ્ત્રીઓ વિશ્વમાં સૌથી સુંદર છે! માતા,બહેન,દિકરી,સહકર્મચારી,પત્ની અને સખી બધાં સ્વરૂપે આપણે તેમને ચાહીએ છીએ. બધી સ્ત્રીઓ વગર તમે તમારા જીવનની કલ્પના પણ કરી શકો ખરા?
 મારે ભારતીય સ્ત્રીઓને તાણની માત્રા ઘટાડવા પાંચ સૂચન કરવા છે :
એક. ક્યારેય એમ વિચારશો કે તમે અબળા છો. જો તમારી સાસુ તમને પસંદ કરતી હોય તો તેનો મત તેની પાસે રહેવા દો. તમે જે છો તે બની રહો, નહિ કે જે તમને બનાવવા ઇચ્છે છે તે. એને તમે ગમતા હોવ તો તેની સમસ્યા છે,તમારી નહિ.
 બે. જો તમે નોકરીમાં તમારાથી બનતું શ્રેષ્ઠ આપતા હોવ છતાં તમારો બોસ તમારી કિંમત કરતો હોય તો તેની સાથે ખુલાસો કરી લો અથવા નોકરી છોડી દો. આવડત ધરાવતા મહેનતુ લોકોની સર્વત્ર ભારે માગ હોય છે.
 ત્રણ. તમારી જાતને ખુબ શિક્ષિત બનાવો. નવુ કૌશલ્ય વિકસાવો. તમારી આગવી ઓળખ ઉભી કરો. સંપર્કો બનાવો, આર્થિક રીતે સ્વાવલંબી બનો. જેથી હવે પછી જ્યારે તમારો પતિ કહે કે તમે એક સારી પત્ની કે મા કે વહુ નથી ત્યારે તમે તેમને ડર્યા વગર યોગ્ય જવાબ આપી શકો.
                ચાર. કુટુંબ અને કામ બંનેની બેવડી જવાબદારી નિભાવવાની હોવાને કારણે ક્યારેય તાણ અનુભવશો નહિ. અઘરૂં હશે પણ અશક્ય નથી. યાદ રાખો જીવનમાં દરેક ક્ષેત્રે "A+" મેળવવો જરૂરી નથી. તમે કોઈ પરીક્ષા નથી આપી રહ્યા. જરૂરી નથી તમને સો ટકા પ્રાપ્ત થાય. ક્યારેક જમવામાં ચાર ની જગાએ ત્રણ વાનગી બની હશે તો એકાદ ઓછી વાનગી ખાવાથી ઘરવાળાને ઝાઝૂ નુકસાન નહિ થાય કે તમે અડધી રાત સુધી ઓફિસમાં ગદ્ધામજૂરી    કરી પ્રમોશન નહિ મેળવો તો કંઈ ખાટુમોળુ થઈ જવાનું નથી. મ્રુત્યુને દહાડે કોઈ પોતાના નોકરીના પદ ને યાદ કરતું નથી.
પાંચ. સૌથી અગત્યનું. બીજી સ્ત્રીઓ સાથે તમારી જાતની સરખામણી કરશો નહિ. કોઈક તમારા કરતા વધુ સારી સ્ક્રેપબુક પોતાના સ્કૂલ કે કોલેજના પ્રોજેક્ટ માટે બનાવી શક્તુ હશે કે કોઈ વધુ સારા આહારને લીધે તમારા થી વધુ વજન ઘટાડવામાં સફળ થયું હશે.  તમારી પાડોશણ તેના પતિ માટે ડબ્બા ભરેલું ટિફીન બનાવતી હશે.એમાં શું?
તમે તમારાથી બનતું શ્રેષ્ઠ કરો અને સતત તમારા દેખાવની સમીક્ષા કર્યા કરો કે સતત વર્ગમાં પ્રથમ આવવાની અપેક્ષા રાખશો નહિ. જગતમાં આદર્શ સ્ત્રી જેવું કંઈ છે નહિ,અને જો તમે બનવા પ્રયત્ન કરશો તો માત્ર એક ચીજ પેદા થશે - તાણ!
કોઈ જ્યારે તમને નાનપનો અનુભવ કરાવવાનો પ્રયત્ન કરે ત્યારે તે એની ભૂલ છે,તમારી નહિ. તમે જગતમાં કંઈ બધાને ખુશ કરવા આવ્યા નથી. તમારા જગતમાં આવવા પાછળનો આશય છે તમારી પાસે જે કંઈ શ્રેષ્ઠ છે તે આપવાનો અને બદલામાં એક સરસ જીવન મેળવવાનો!
હવે પછીના સ્ત્રીઓ પરના સર્વેક્ષણ માં મારે ભારતની મહિલાઓને સૌથી તાણ યુક્ત જીવતી મહિઆઅઓ સ્વરૂપે નહિ પણ સૌથી સુખી સ્ત્રીઓ તરીકે જોવી છે!
સ્ત્રીત્વ ને માણો!
સ્ત્રીઓને નતમસ્તક સલામી!!



('ઈન્ટરનેટ પરથી')