હું જ્યારે પપ્પાના રૂમમાં સવારે જતો ત્યારે પપ્પાના ખભા ઉપર ચકલી બેઠી હોય. ચકલો પપ્પાની બારી પાસે રાખેલ ડીશમાંથી ચણ ખાતો હોય. આ ચકા ચકીને પપ્પા સાથે મિત્રતા થઈ ગઈ હતી. કોઈ વખત ચકો ચીં ચીં કરતો પપ્પાના માથે કે હાથ ઉપર બેસે તો કોઈ વખત ચકલી.
પપ્પાને પણ મજા આવતી. આ ચકા ચકી ની ધમાલ જોવાની.
મમ્મી ના ગયા પછી પપ્પા બહારથી હસતા પણ અંદરથી દુઃખી હતા. વાતો કરતા કરતા પણ એ પહાડ જેવી વ્યક્તિની આંખમાં આંસુ આવી જતા. ફક્ત જિંદગીના દિવસો પસાર કરતા હોય તેવું અમને લાગતું.
તેમણે અમારા ડ્રોઈંગ રૂમમાં બેસવાનું ઓછું કરી નાખ્યું હતું.સાંજે જમતી વખતે અમે સાથે બેસીએ. સવારે અમે ઑફિસે નીકળી જઈએ.
આજે રવિવાર હોવાથી હું પપ્પાના રૂમમાં ગયો જેથી તેમની સાથે વધારે સમય પસાર કરી શકું.
પપ્પાની સાથે ચકલા ચકલીને રમત કરતા જોઈ મને મજા આવી ગઈ. ઉનાળાનો સમય એટલે પપ્પા પાણીનું કુંડું પણ ભરેલુ મૂકતા.
મેં કહ્યું, "પપ્પા, ચકા ચકી તમારા ખાસ મિત્ર થઈ ગયા લાગે છે!“
"હા બેટા, ખબર નહીં. અમને એકબીજાની માયા થઈ ગઈ છે. રોજ આવી એક કલાક જેવો મારો સમય પસાર કરી જતા રહે છે."
પપ્પાએ પોતાનો બેડ રૂમ ઘણો સારો બનાવ્યો હતો. હું તેમનો રૂમ જોઈ ખુશ થઈ જતો. તે ચોખ્ખાઈના આગ્રહી. પોતાના રૂમમાં દરેક વસ્તુ તેની જગ્યા એ જ પડી હોય.
ટીવી, ટેપ, એ. સી. , પુસ્તકો માટે નાનું કબાટ, ડ્રેસીંગ ટેબલ, હીંચકો, બેડ, આરામ ખુરશી પાસે પાન પેટી અને પૂજાનું કબાટ - આ તેમની દુનિયા હતી.
ઉંમરને કારણે તેમને મોડી ઊંઘ આવે અને વહેલી ઊંઘ ઊડી જવાને કારણે, હું તેમના રૂમમાં અચાનક જાઉં ત્યારે તેઓ ધીરૂ ધીરૂ ટેપ વગાડતાં હોય કે ટીવી જોતા હોય. હું પપ્પાના માથે હાથ ફેરવી પૂછું, "પપ્પા ઊંઘ નથી આવતી? “
"ના બેટા. ઉંમરના કારણે એવું રહેવાનું."
મને ખબર હતી મમ્મીનો ખાલીપો તેમને અંદરથી તોડી રહ્યો હતો. એક પુત્ર તરીકે પપ્પા વધારેમાં વધારે આનંદમાં રહે તેવો હું , મારી પત્ની અને મારો પુત્ર પ્રયત્ન કરતા, પણ જીવનસાથીની ખોટ કોઈ પૂરી શકતું નથી. ભીડમાં પણ એકલતાનો જ્યારે અનુભવ થાય ત્યારે સમજી લ્યો તમે જીંદગીમાં કોઈ અમૂલ્ય વ્યક્તિનીને ગુમાવી છે.
મેં સવારે પપ્પાના રૂમનું બારણું ખોલ્યું. "પપ્પા, જય શ્રી કૃષ્ણ."
"આવ બેટા જય શ્રી કૃષ્ણ. આજે રજા, રવિવાર એટલે શાંતિ. બેસ."
મેં કહ્યું, "પપ્પા, આજે તમારા રૂમમાં શાંતિ કેમ છે ? તમારા બે મિત્ર ચકો ચકી કેમ દેખાતા નથી....?"
પપ્પાની આંખ અચાનક ભીની થઈ ગઈ. એ આંખમાં આંસુ સાથે બોલ્યા, "બેટા, બે દિવસથી એકલો ચકો આવે છે. બારી પાસે બેસી મારા હાથ ઉપર બેસે છે. નથી ચણ ખાતો નથી પાણી પીતો. નથી ચીં ચીં કરતો. થોડીવાર તેની ડોક ફેરવી મારી સામે, થોડીવાર બારી સામે જોઈ, એ ઉડી જાય છે."
મેં પપ્પાનો મૂડ હળવો કરવા કહ્યું, "ચકી પિયર ગઈ હશે."
"ના બેટા. કાલે ફરીથી ચકો આવ્યો હતો. મારા હાથ ઉપર બેઠો. મેં તેના ઉપર હાથ ફેરવ્યો. બેટા, ફક્ત માણસ રડે છે તેવું નથી. ચકાની આંખમાંથી પડતાં આંસુએ મારો હાથ ભીનો કરી નાખ્યો. બેટા, તેને ફક્ત વાચા નથી, લાગણી તો હોય જ છે. થોડી વાર પછી, ચણ પણ ન ખાધી અને પાણી પણ ન પીધું. ચકો ઉડી ગયો."
પપ્પા આકાશ સામે જોઈ બોલ્યા," મારી અનુભવી આંખ અને દિલ એવું કહે છે બેટા, ચકી કાયમ માટે ઉડી ગઇ લાગે છે. ચકો આ વિરહ સહન નથી કરી શક્તો."
અત્યાર સુધી હિંમત એકઠી કરી વાત કરતા કરતા પપ્પા મારા ખભે માથું મૂકી ધ્રુસ્કે ધ્રુસ્કે રડી પડ્યા. મારી આટલી ઉમ્મરમાં પપ્પાની આંખમાં આંસુ ક્યારેય જોયાં ન હતાં. તેમની આંખોમાંથી આંસુનો ધોધ પડતો જોઈ હું પણ હિંમત હારી પપ્પા સાથે રડવા લાગ્યો.
"બેટા તારી મમ્મી વગર નથી ગમતું."
મેં કહ્યું, "પપ્પા હું સમજુ છું. પણ ભગવાન પાસે આપણે બધા લાચાર છીએ."
પપ્પાને પાણી પીવરાવી થોડા ફ્રેશ કર્યા.
"લો પપ્પા, છાપું વાંચો. ત્યાં સુધીમાં ચા બની જશે. આપણે બધા સાથે ચા નાસ્તો કરશું." કહી હું તેમના રૂમની બહાર બ્રશ કરવા નીકળ્યો.
થોડીવાર પછી હું તેમના રૂમમાં ફરી ગયો. ધીરૂ ધીરૂ ટેપ વાગતું હતું.
ઉમટ્યો અજંપો એને પંડનારે પ્રાણનો
અણઘારો કર્યો મનોરથ દૂરના પ્રયાણનો
અણદીઠેલ દેશ જાવા લગન એને લાગી રે
બહુએ સમજાવ્યુ તોયે પંખી નવુ પિંજરુ માંગે....
હીંચકો હલતો હતો.
પપ્પા હીંચકાની નીચે ઊંધા પડી ગયા હતા. ટેપ ધીરે ધીરે વાગી રહ્યું હતું. હું દોડતો તેમની બાજુમાં ગયો. "પપ્પા..પપ્પા....શું થયું..." તેમને ચત્તા કર્યા ત્યારે તેમના શ્વાસ ચાલતા બંધ થઈ ગયા હતા.
ડોક્ટરને બોલાવ્યા. તેમણે તપાસ કરી નિદાન કર્યું "દાદાનું અચાનક હાર્ટ ફેઈલ થઈ ગયું છે."
આખા જીવનભરના સંગાથ પછી, જીવનસાથી વગરના જીવનની કલ્પના હચમચાવી નાખે તેવી હોય છે. મેં બારી સામે જોયું. આજે ચકો પણ આવ્યો ન હતો. પપ્પાનો રૂમ ખાલી. જાણે બે ચકાઓએ સાથે ઉડવાનો નિર્ણય લઈ લીધો હોય.
મેં મમ્મીના ફોટા સામે ભીની આંખે જોઈ કહ્યું," મમ્મી તારા ગયા પછી પપ્પાને ખુશ રાખવાના બધા પ્રયત્નો અમે કર્યા, પણ તેમના અંદરના અજંપા અને એકલતા સામે અમે લાચાર હતા. એ દૂર કરવાની તાક્ત તો તારી પાસે જ હતી."
દરેકની જીંદગી આ ચકા ચકીની વાર્તા જેવી જ હોય છે. ચકો લાવ્યો ચોખાનો દાણો અને ચકી લાવી મગનો દાણો... આ ઘરઘર રમતાં રમતાં જીવન ક્યાં પૂરું થઈ જાય છે એ ખબર નથી પડતી.
આ પંખીના માળા જેવી આપણા બધાની જીંદગી છે. નવા પંખીઓ આવે છે, જૂના ઉડતા જાય છે.
પપ્પાનું ગમતું ગીત યાદ આવી ગયું....
आदमी मुसाफिर है, आता है, जाता है
आते जाते रस्ते में, यादें छोड जाता है
झोंका हवा का, पानी का रेला
मेले में रह जाये जो अकेला
फिर वो अकेला ही रह जाता है....
(ઇન્ટરનેટ કોર્નર)
